آیا شما هم از ازدواج وحشت دارید؟
سنی ازتان گذشته است، باید هر چه زودتر سر و سامان بگیرید، دوست دارید ازدواج کنید اما هر زمانی که از ازدواج حرفی به میان می‌آید وحشت زده می شوید انگار قرار است ازدواج زندگیتان را نابود کند...
ازدواج یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی هر جوانی است و داشتن ترس و اضطراب برای انتخاب همسر آینده و شروع زندگی مشترک کاملاً طبیعی است؛ ترس از تصمیم اشتباه، ازدواج ناموفق، از پس زندگی برنیامدن و ...از ترس‌های قبل و پس از ازدواج است که تا حدی طبیعی است اما این ترس‌ها در برخی از افراد شدت پیدا می‌کند و از حالت طبیعی خارج می‌شود تا جایی که فرد حتی از واژهٔ ازدواج هم هراسان و وحشت‌زده می‌شود؛ چنین افرادی دچار نوعی اختلال به نام گاموفوبیا هستند که ما برای بررسی این نوع اختلال با دکتر ندا فرزانه روان‌پزشک و روان‌درمانگر به گفت‌وگو پرداختیم:
ترس از ازدواج یک ترس غیرطبیعی و پایداری است که درواقع به آن گاموفوبیا می‌گویند. فوبیا در اصطلاح روان‌پزشکی یک ترس پایدار از یک‌چیز مشخص است مثل فوبیای ارتفاع، فوبیای پرواز، فوبیای تنهایی و ... اختلال فوبیا در ازدواج هم وجود دارد به‌گونه‌ای که فرد حتی اگر بداند که آن ازدواج برایش تهدید ندارد و مشکلی برایش ایجاد نمی‌کند بازهم می‌ترسد اما این مسئله تأثیرات زیادی را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.
برخی تصور می‌کنند که با ازدواج فرد سامان می‌گیرد و یک رابطهٔ جدیدی را شروع می‌کند اما دو دانشمند و روانشناس مشهور به نام "آلفرد بینه" و"راهب " معیارهای استرسی ازدواج را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ازدواج و شروع یک رابطه جدید به‌تنهایی می‌تواند یک عامل استرس‌زا باشد اما بحث ما ترسی فراتر از این مسئله است به‌گونه‌ای فرد حتی می‌ترسد با عشق زندگی خود ازدواج کند.
ما برای تشخیص فوبیا باید مسائل دیگری همچون وسواس فکری را کنار بگذاریم. یکی از مواردی که در بیماری وسواس پیش می‌آید این است که فرد شک در انتخاب دارد و یکسری افکار به‌صورت ناخودآگاه به ذهنش وارد می‌شود که باعث اضطرابش می‌شود لذا وسواس فکری با گاموبیا متفاوت است و باید به این مسئله توجه داشت. گامو در اصلاح یونانی به معنای ازدواج است و فوبیا هم به معنای ترس پایدار از یک مسئله‌ای است. در گاموفوبیا فرد ترس از متعهد شدن در یک رابطه دارد وعده‌ای از روانشناسان گاموفوبیا(ترس از ازدواج) را معادل ترس از مرگ تعبیر کرده‌اند.
اهمیت گاموفوبیا این است که بعد از مدتی عشق و علاقه فرد می‌تواند تغییر کند و به سمت تنفر رود و ازاین‌جهت لازم است که با این اختلال آشنا شویم و درصدد درمان آن برآییم.
جالب است بدانید که مسائل ژنتیکی، ارثی و حتی در بعضی از بیماری‌ها مثل اختلال غدد فوق کلیوی که در آن هورمون‌های اضطرابی تغییر پیدا می‌کند، می‌تواند مستعد کننده این اختلال باشد. همچنین روابط آسیب‌زا از ازدواج قبل می‌تواند باعث ترس شدید از ازدواج شود به این صورت که ممکن است فرد در روابط قبلی مورد سوءاستفاده روانی، عاطفی و احساسی قرارگرفته باشد لذا عوامل خارجی هم می‌تواند این اختلال را تشدید کند.
تشخیص گاموفوبیا در افراد در دوران آشنایی یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه داشت. اگرچه قبل از ازدواج افراد با آشنایی قبلی و جلسات گفت‌وگو و مشاوره قبل از ازدواج با یکدیگر آشنا می‌شوند، اما برخی از اختلالات و رفتارها به‌راحتی قابل‌شناسایی نیستند؛ مثل اختلال گاموفوبیا. به همین دلیل است که ما مشاهده می‌کنیم برخی افراد بعد از مدت طولانی آشنایی و ایجاد دل‌بستگی متوجه می‌شوند که طرف مقابلشان ترس شدیدی از ازدواج دارد و به همین خاطر طول دوران آشنایی را طولانی می‌کند البته علائمی وجود دارد که با شناخت این علائم تا حدی می‌توانید به وجود چنین اختلالی در فرد مقابلتان پی ببرید:
اگر فرد مقابلتان با مطرح‌شدن و صحبت درباره ازدواج وحشت‌زده می‌شود؛ حتی اگر مشاهده می‌کنید فرد اجازه صحبت کردن درباره ازدواج را هم نمی‌دهد و به‌طور مداوم از این مسئله اجتناب می‌ورزد یعنی احتمالاً طرف مقابل به گاموفوبیا مبتلا است.
علاوه بر این موارد ممکن است یکسری از علائم جسمی هم ایجاد شود چراکه وقتی این افراد با مسائل اضطرابی مثل ازدواج روبرو می شوند، مرکز اضطراب مغز فعال‌شده که در این صورت علائم جسمانی همچون تنگی نفس، گریه کردن، تعریق، حالت تهوع و سرگیجه را به همراه خواهد داشت.
خوب است که در دوران نامزدی و دوران آشنایی به این مسائل توجه شود چراکه همان‌طور که اشاره کردیم مبتلایان به اختلال گاموفوبیا در صورت ازدواج، عشق و علاقه‌شان به تنفر تبدیل می‌شود و این می‌تواند زندگی هر دو طرف را به نابودی بکشاند.
اگر یکی از طرفین متوجه شود که طرف مقابل ترس ناخودآگاه از ازدواج دارد می‌تواند به روان‌درمانگر مراجعه کند. گاموفوبیا یک بیماری جدی و درعین‌حال قابل‌درمان است ولی با یکی دو جلسه قابل‌درمان نیست و به حداقل یک- دو ماه زمان نیاز دارد؛ راه‌های متفاوتی برای درمان گاموفوبیا وجود دارد که ما به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
اولین مرحلهٔ درمان، روان‌درمانی است که در این مرحله فرد درباره افکار نگران‌کننده‌اش صحبت می‌کند؛ لازم است که در جلسات روان‌درمانی صادقانه صحبت کرد تا دوره درمان آسان شود.
درمان مؤثر دیگری که برای رفع این اختلال وجود دارد هیپنوتیزم‌های عمیق است و سومین روش برای درمان اختلال گاموفوبیا، رفتاردرمانی است که در این جلسات فرد را با شرایط مشابه ازدواج مواجهه می‌کنند تا فرد به‌مرور بتواند خود را با آن افکار منطبق کند.
این‌ها روش‌هایی است که در صورت مداومت می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی در افراد داشته باشد و بهبودی کامل را حاصل کند.
بنابراین باید توجه داشت که این بیماری نیاز به درمان دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند آثار روانی عمیقی را در زندگی بر جا بگذارد اما تأکید می‌کنم که این اختلال قابل‌درمان است و فرد می‌تواند بعد از درمان ازدواج کند و زندگی خوبی داشته باشد.
ازدواج یکی از مهم‌ترین تصمیمات زندگی هر جوانی است و داشتن ترس و اضطراب برای انتخاب همسر آینده و شروع زندگی مشترک کاملاً طبیعی است؛ ترس از تصمیم اشتباه، ازدواج ناموفق، از پس زندگی برنیامدن و ...از ترس‌های قبل و پس از ازدواج است که تا حدی طبیعی است اما این ترس‌ها در برخی از افراد شدت پیدا می‌کند و از حالت طبیعی خارج می‌شود تا جایی که فرد حتی از واژهٔ ازدواج هم هراسان و وحشت‌زده می‌شود؛ چنین افرادی دچار نوعی اختلال به نام گاموفوبیا هستند که ما برای بررسی این نوع اختلال با دکتر ندا فرزانه روان‌پزشک و روان‌درمانگر به گفت‌وگو پرداختیم:
تبیان: ترس از ازدواج یا گاموفوبیا (Gamophbia) چیست؟
ترس از ازدواج یک ترس غیرطبیعی و پایداری است که درواقع به آن گاموفوبیا می‌گویند. فوبیا در اصطلاح روان‌پزشکی یک ترس پایدار از یک‌چیز مشخص است مثل فوبیای ارتفاع، فوبیای پرواز، فوبیای تنهایی و ... اختلال فوبیا در ازدواج هم وجود دارد به‌گونه‌ای که فرد حتی اگر بداند که آن ازدواج برایش تهدید ندارد و مشکلی برایش ایجاد نمی‌کند بازهم می‌ترسد اما این مسئله تأثیرات زیادی را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.
برخی تصور می‌کنند که با ازدواج فرد سامان می‌گیرد و یک رابطهٔ جدیدی را شروع می‌کند اما دو دانشمند و روانشناس مشهور به نام "آلفرد بینه" و"راهب " معیارهای استرسی ازدواج را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ازدواج و شروع یک رابطه جدید به‌تنهایی می‌تواند یک عامل استرس‌زا باشد اما بحث ما ترسی فراتر از این مسئله است به‌گونه‌ای فرد حتی می‌ترسد با عشق زندگی خود ازدواج کند.
ما برای تشخیص فوبیا باید مسائل دیگری همچون وسواس فکری را کنار بگذاریم. یکی از مواردی که در بیماری وسواس پیش می‌آید این است که فرد شک در انتخاب دارد و یکسری افکار به‌صورت ناخودآگاه به ذهنش وارد می‌شود که باعث اضطرابش می‌شود لذا وسواس فکری با گاموبیا متفاوت است و باید به این مسئله توجه داشت. گامو در اصلاح یونانی به معنای ازدواج است و فوبیا هم به معنای ترس پایدار از یک مسئله‌ای است. در گاموفوبیا فرد ترس از متعهد شدن در یک رابطه دارد وعده‌ای از روانشناسان گاموفوبیا(ترس از ازدواج) را معادل ترس از مرگ تعبیر کرده‌اند.
اهمیت گاموفوبیا این است که بعد از مدتی عشق و علاقه فرد می‌تواند تغییر کند و به سمت تنفر رود و ازاین‌جهت لازم است که با این اختلال آشنا شویم و درصدد درمان آن برآییم.
تبیان: علت ایجاد اختلال گاموفوبیا در افراد چیست؟
جالب است بدانید که مسائل ژنتیکی، ارثی و حتی در بعضی از بیماری‌ها مثل اختلال غدد فوق کلیوی که در آن هورمون‌های اضطرابی تغییر پیدا می‌کند، می‌تواند مستعد کننده این اختلال باشد. همچنین روابط آسیب‌زا از ازدواج قبل می‌تواند باعث ترس شدید از ازدواج شود به این صورت که ممکن است فرد در روابط قبلی مورد سوءاستفاده روانی، عاطفی و احساسی قرارگرفته باشد لذا عوامل خارجی هم می‌تواند این اختلال را تشدید کند.
تبیان: گاموفوبیا با چه علائمی در افراد ظاهر می‌شود؟
تشخیص گاموفوبیا در افراد در دوران آشنایی یکی از مسائل مهمی است که باید به آن توجه داشت. اگرچه قبل از ازدواج افراد با آشنایی قبلی و جلسات گفت‌وگو و مشاوره قبل از ازدواج با یکدیگر آشنا می‌شوند، اما برخی از اختلالات و رفتارها به‌راحتی قابل‌شناسایی نیستند؛ مثل اختلال گاموفوبیا. به همین دلیل است که ما مشاهده می‌کنیم برخی افراد بعد از مدت طولانی آشنایی و ایجاد دل‌بستگی متوجه می‌شوند که طرف مقابلشان ترس شدیدی از ازدواج دارد و به همین خاطر طول دوران آشنایی را طولانی می‌کند البته علائمی وجود دارد که با شناخت این علائم تا حدی می‌توانید به وجود چنین اختلالی در فرد مقابلتان پی ببرید:
اگر فرد مقابلتان با مطرح‌شدن و صحبت درباره ازدواج وحشت‌زده می‌شود؛ حتی اگر مشاهده می‌کنید فرد اجازه صحبت کردن درباره ازدواج را هم نمی‌دهد و به‌طور مداوم از این مسئله اجتناب می‌ورزد یعنی احتمالاً طرف مقابل به گاموفوبیا مبتلا است.
علاوه بر این موارد ممکن است یکسری از علائم جسمی هم ایجاد شود چراکه وقتی این افراد با مسائل اضطرابی مثل ازدواج روبرو می شوند، مرکز اضطراب مغز فعال‌شده که در این صورت علائم جسمانی همچون تنگی نفس، گریه کردن، تعریق، حالت تهوع و سرگیجه را به همراه خواهد داشت.
خوب است که در دوران نامزدی و دوران آشنایی به این مسائل توجه شود چراکه همان‌طور که اشاره کردیم مبتلایان به اختلال گاموفوبیا در صورت ازدواج، عشق و علاقه‌شان به تنفر تبدیل می‌شود و این می‌تواند زندگی هر دو طرف را به نابودی بکشاند.
تبیان: آیا اختلال گاموفوبیا قابل‌درمان است؟
اگر یکی از طرفین متوجه شود که طرف مقابل ترس ناخودآگاه از ازدواج دارد می‌تواند به روان‌درمانگر مراجعه کند. گاموفوبیا یک بیماری جدی و درعین‌حال قابل‌درمان است ولی با یکی دو جلسه قابل‌درمان نیست و به حداقل یک- دو ماه زمان نیاز دارد؛ راه‌های متفاوتی برای درمان گاموفوبیا وجود دارد که ما به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
اولین مرحلهٔ درمان، روان‌درمانی است که در این مرحله فرد درباره افکار نگران‌کننده‌اش صحبت می‌کند؛ لازم است که در جلسات روان‌درمانی صادقانه صحبت کرد تا دوره درمان آسان شود.
درمان مؤثر دیگری که برای رفع این اختلال وجود دارد هیپنوتیزم‌های عمیق است و سومین روش برای درمان اختلال گاموفوبیا، رفتاردرمانی است که در این جلسات فرد را با شرایط مشابه ازدواج مواجهه می‌کنند تا فرد به‌مرور بتواند خود را با آن افکار منطبق کند.
این‌ها روش‌هایی است که در صورت مداومت می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی در افراد داشته باشد و بهبودی کامل را حاصل کند.
بنابراین باید توجه داشت که این بیماری نیاز به درمان دارد و در صورت عدم درمان می‌تواند آثار روانی عمیقی را در زندگی بر جا بگذارد اما تأکید می‌کنم که این اختلال قابل‌درمان است و فرد می‌تواند بعد از درمان ازدواج کند و زندگی خوبی داشته باشد.